چهارشنبه, ۲۳ مرداد ۱۳۹۸، ۱۰:۳۳ ب.ظ
أنس گرفتن
- انسان ها در طول زندگی خود به چیزهایی علاقه مند شده و نسبت به آنها أنس گرفته و به بخشی از نیاز درونی خود را با این أنس گرفتن ، پاسخ می دهند ، لذا نیاز به أنس گرفتن ، بخشی از نیاز های روانی ومعنوی انسان است ، وجود این نیاز است که انسان ، دوستی برای خود انتخاب نموده ویا همسری برای خود برمی گزیند .
- أنس گرفتن با عادت کردن نیز در ارتباط است ، بطوری که می توان گفت ، انسان به چیزهایی که عادت نموده اگر علاقه مند باشد ، با آنها نیز أنس نیز می گیرد ، از سوی دیگر ، اگر هنوز انسان به چیزی أنس نگرفته باشد ، از او دوری می کند وارتباط برقرار کردن با آن برای او مشکل است ولی پس از اینکه به آن خو گرفت ، به راحتی با آن ارتباط برقرار می کند .
- این موضوع اختصاصی به مسائل مادی ندارد و در امور معنوی نیز ، جریان دارد ، مثلاً دعا کردن و از خداوند در خواست نمودن ، کار سختی نیست ، ولی برای کسی که به این موضوع عادت نکرده ، شاید کار سختی به نظر آید که از آن اجتناب می کند ، ولی پس از اینکه مدتی از طریق دعا کردن با خداوند رابطه برقرار نمود ، به این موضوع خو گرفته وعلاقه مند می شود .
- به همین صورت عبادت کردن (به ویژه نماز) برای کسی که آن را انجام نمی دهد ، کار سخت ودشواری به نظر می آید ، ولی پس از مدتی که عبادت را شروع کرد ونسبت به آن پایبند گردید و لذت سخن گفتن با خداوند را دریافت ، آن سختی ودشواری که تصوّر می کرد ، از بین می رود و نسبت به عبادت ، علاقه مند شده و با آن خو می گیرد ، بطوری که دیگر نمی تواند آن را ترک کند .
سه شنبه, ۲۲ مرداد ۱۳۹۸، ۱۲:۲۴ ب.ظ
لذت برخاستن
- استراحت و خوابیدن ضمن اینکه یک نیاز طبیعی برای انسان است ، یک امر لذت بخش نیز می باشد ، به خصوص برای کسی که خسته است و نیاز بیشتری به خوابیدن دارد ، از سوی دیگر برای بسیاری از افراد برخاستن از خواب دشوار بوده و همیشه هنگام برخاستن از خواب ، هنوز احساس می کنند که نیاز به خوابیدن بیشتری دارند و در صورتی که چاره ای جز بیدار شدن نداشته باشند به زور از خواب برخاسته و از بیدار شدن ناخرسند می باشند .
- از طرف دیگر نمی شود همیشه و یا مدتِ زیادی انسان در خواب باشد ، و در کنار آن ، نیازمند کار و تلاش نیز می باشد وبه همین علّت ، مجبور است از خواب بیدار شده و به دنبال اهداف خود در زندگی برود ، حال اگر به کار وهدفی که در زندگی دارد علاقه مند باشد ، با لذّت و احساسِ رضایت از خواب بیدار می شود و اگر از کار و فعالیتی که دارد ، ناراضی باشد ، با کسالت و ناراحتی از خواب بر می خیزد . بنابراین علاقه مندی در زندگی ، برای انسان انگیزه بخش وشوق آفرین خواهد بود .
- البته باید توجّه داشت گاه انسان نسبت به چیزی بی علاقه است ولی پس از مدتی علاقه مند خواهد شد و به همین صورت ،گاه به امری علاقه مند است ، ولی در ادامه علاقه خود را از دست می دهد ، از این رو شایسته است اطلاع ودرک درستی از علاقه های خود داشته واگر امرِ مثبت وسازنده ای است که لازم است علاقه خود را نسبت به آن حفظ کرده ویا افزایش دهیم ، مراقب باشیم ، چیزی از علاقه ی ما نسبت به آن نکاهد .
- در این راستا ، علاقه ی به عبادت ( به ویژه نماز) نقش مهمی را در بهتر برپا داشتن آن ، خواهد داشت از این رو شایسته است ، به راه های افزایش علاقه مندی به عبادت فکر نموده و در این جهت میل ورغبت خود را نسبت به آن بیفزاییم ، در این صورت است که هنگام برپا داشتن آن ، با شوق ورغبت بیشتری آن را برپا خواهیم داشت و اگر به خواب واستراحت پرداخته ایم ، برخاستن از خواب ، برای ما لذت بخش نیز خواهد بود ! .
يكشنبه, ۲۰ مرداد ۱۳۹۸، ۱۱:۲۰ ب.ظ
دعوت به کار نیک
- برای اینکه کاری به انجام برسد به مقدماتی نیازمند است تا آن کار تحقق یابد ، این مقدمات گاه جنبه ی درونی دارد وگاه جنبه ی بیرونی . به عنوان مثال ، غذا خوردن ، از یک احساس درونی ونیاز به غذا در درون انسان آغاز شده و سپس انسان انگیزه پیدا نموده و بعد قصد و اراده می نماید که از غذا استفاده نماید ، و گاه با دعوت و تعارف دیگران به غذایی ، انسان میل به خوردن آن پیدا می کند .
- در مثال دیگر ، گاه درون ذهن انسان سؤالی ایجاد می شود که انسان برای پیدا کردن پاسخ آن به کتابی مراجعه می نماید و گاه دیگری کتابی را به او پیشنهاد می کند و انسان علاقه مند به مطالعه آن می شود ، گرچه همواره عوامل بیرونی و درونی با یکدیگر در ارتباط بوده و هر کدام برای انجام یک کار در یکدیگر اثر می گذارند .
- این امر اختصاصی به مسائل مادی نداشته و در امور معنوی نیز جریان دارد ، مثلاً عبادت کردن گاه از یک نیاز درونی در انسان نشأت گرفته و بر اثر جوششی درونی انسان به سمت عبادت سوق پیدا می کند ، وگاه بر اثر عاملی بیرونی مثل شنیدنِ یکِ سخن یا مطالعه ی یک کتاب و یا دعوت و راهنمایی یک دوست به انجام عبادت ، انگیزه ی عبادت کردن در انسان ایجاد می شود .
- در هر صورت به یاد داشته باشیم دعوت کردن دیگران به عبادت ، دعوت به انجام عملی نیک است که دعوت کننده نیز در بهره ی معنوی که در این کار است با انجام دهنده ی عمل شریک خواهد بود وخداوند او را نیز مشمول لطف خود می گرداند ، زیرا انسانی را به عبادت و بندگی خداوند دعوت کرده است ، در این راستا کسی که برای نماز اذان می گوید ودیگران را به نماز یاد آوری می کند ویا کسی که برای نماز ، دیگران را از خواب بیدار می نماید یا کسی که دیگران را به خواندن نماز تشویق می کند همه در این امر خیر شریک خواهند بود .
شنبه, ۱۹ مرداد ۱۳۹۸، ۰۱:۰۶ ب.ظ
مکان های عبادت
- انسان می تواند عبادتِ خود را هم در منزل بجا آورد و هم می تواند آن را در مکان هایی که برای عبادت ونیایش آماده گشته است ، به انجام برساند ، امّا آنچه که به آن توصیه گردیده ، انجام عبادت در مکان های عبادت همچون مساجد است ، در این راستا آنچه از ثواب و پاداش معنوی برای عبادت در مسجد در نظر گرفته شده است ، جنبه ی انگیزشی و تشویقی نیز در بر خواهد داشت .
- عبادت در مکان های عبادت چون مسجد ، نماز خانه و یا زیارتگاه به علت فضایِ معنوی که در آنجا حاکم است ، تاثیر خاصی نیز بر فکر وروح انسان داشته و در کسب معنویت و آرامش معنوی نیز مؤثر می باشد ، به ویژه حضور بیشتر جوانان در این مکان ها تاثیر بسزایی بر رشد اعتقادی و معنوی آنان خواهد داشت ، علاوه بر اینکه توصیه می گردد کسانی که از عبادت کردن فاصله گرفته اند ، حضور خود را در این مکان ها بیشتر نمایند تا تحت تاثیر فضای معنوی آنجا به انجام عبادت تشویق شوند
- حضور در کانون های عبادت جنبه ی آموزشی نیز در بر خواهد داشت به این معنا که باعث می شود افراد از طریق شنیدن ودیدن با انجام صحیح عبادت آشنا شده و علاوه با معارف دینی نیز آشنا گردند ، وهمواره در طول تاریخ چنین مکان هایی ، محلی برای آموزش و تربیت انسان های ارزشمند به شمار می آمده است ، لذا تشویق دیگران به حضور در چنین مکان هایی ، تشویق به یک امر پسندیده و خدا پسندانه خواهد بود
چهارشنبه, ۱۶ مرداد ۱۳۹۸، ۱۲:۱۷ ب.ظ
تأثیر دوستان
- نوجوانان و جوانان در دوران سنّی خود ، از رفتارِ یکدیگر تاثیر پذیرفته و گاه این تاثیر از اثری که والدین و یا مربّیانِ دیگر بر افکار و رفتار آنان دارند بیشتر است ، از این رو توصیه می شود ، برای اینکه آنان از تربیت و فرهنگی مطلوب بهره مند شوند ، در حدّ امکان در محیطی سالم و مناسب و از دوستانی خوب ، بهره مند باشند .
- محدوده ی این تاثیر شامل مسائل اعتقادی و عبادی که نقش مهمی در سعادت یا شقاوت انسان دارد نیز می شود ، از این رو گاه مشاهده می شود جوانانی که در دورانی ، از اخلاق واعتقادات خوبی بهره مند هستند ، پس از ورود به محیطی جدید بر اثر آشنایی با افکار دیگران و همنشینی با برخی از دوستان ، اخلاق آنان تغییر نموده و از اعتقادات خود دست می کشند ، به یقین بخشی از این تاثیر مربوط به خود فرد است و بخش دیگری از آن مربوط به دوستانی است که دارند .
- دایره ی این تاثیر در مسائل عبادی نیز مشاهده می گردد به این معنا که به علّتِ همنشینی و همراهی با کسانی که اهل عبادت نیستند ، او نیز در انجام عبادت مثل نماز و روزه سست می شود و یا با دوستی وهمراهی با کسانی که به انجام عبادت پایبند هستند ، او نیز با آنان همراهی می کند ؛ البته باید توجّه داشت این موضوع در مورد همه ی افراد صدق نمی کند و کسانی که از اعتقادات محکمی بهره مند بوده و به راهی که انتخاب کرده اند ایمان دارند و می توانند از اعتقادات و مسیری که بر گزیده اند با دلیل ، دفاع نمایند ، تحت تاثیر چنین مسائلی قرار نمی گیرند .
دوشنبه, ۱۴ مرداد ۱۳۹۸، ۰۸:۰۵ ب.ظ
تشویق دیگران
- انسان موجودی اجتماعی است که در بستر ارتباط با دیگران هم از آنان تاثیر می پذیرد و هم بر آنان تاثیر می گذارد ، در این راستا آنچه مطلوب است و به آن توصیه شده ، آن است که ما بتوانیم از خود بر دیگران اثری مثبت وسازنده گذاشته یا اثری مثبت را از دیگران بپذیریم ، حال این اثر می تواند اثری علمی بوده یا اثری اخلاقی و فرهنگی و یا اثری عبادی .
- تشویق کردن دیگران یکی از راه هایی می باشد که به وسیله ی آن می توانیم بر افراد دیگر چنین تاثیری را داشته باشیم ، این تشویق می تواند با زبان باشد یا رفتار ویا حتّی با یک نوشته ، یا عکس و فیلم و یا یک کتاب ، در این راستا اگر بر اثر تشویق ما ، دیگران رفتارِ خوب وپسندیده ای را انجام دهند ، به لطف الهی ، ما نیز در ثوابِ کار خیر آنان شریک خواهیم بود و توجّه کردن به این موضوع ، می تواند انگیزه ما را در انجام این کار بیفزاید.
- یکی از موضوعاتی که می تواند تشویق نسبت به آن صورت گیرد ، تشویق به انجام عبادت (به ویژه نماز) است ، این تشویق می تواند از سوی اعضای خانواده یا بستگان یا دوستان وهمکاران یا دیگر افراد جامعه صورت پذیرد ، علاوه بر اینکه ، این تشویق می تواند با رفتار باشد به این معنا که وقتی ما عبادت کنیم دیگران با مشاهده رفتار ما ، برای انجام آن انگیزه پیدا کنند(مانند مشاهده رفتار والدین از سوی فرزندان) و می تواند با گفتار باشد به این معنا که از دیگران برای انجام عبادت ، به شیوه ای مناسب با زبان دعوت به عمل آوریم ، و یا می تواند با هدیه دادن یا امانتِ یک کتاب خوب در این زمینه باشد و یا اینکه در باره ی مزایای عبادت کردن با آنان گفتگو نماییم
-
این تشویق می تواند در باره ی اصل انجام دادن عبادت باشد به این معنا که فردی را که عبادت نمی کند به انجام آن تشویق نماییم ، یا اینکه به انجام عبادت به شیوه ی صحیح و درست توصیه نموده و یا اینکه به انجام عبادت در زمان مناسب مثل نماز گزاردن در اول وقت تشویق نماییم
يكشنبه, ۱۳ مرداد ۱۳۹۸، ۰۱:۱۴ ب.ظ
توفیق الهی
- انسان مؤمن اعتقاد دارد که هر کار خیری انجام می دهد ، توفیق آن را خداوند به
او داده است واگر کار نیکی بخواهد انجام دهد ، توفیق انجام آن را از خداوند طلب می
نماید ، بر این اساس توفیق به این معنا است که خداوند زمینه هایی را برای انسان
فراهم می کند که بتواند عمل صالحی را انجام دهد ، از این جهت فرد مؤمن هر توفیقی
را می یابد ، به خاطر آن شکر الهی را بجای می آورد
- در این راستا ، انجام عبادت نیز به توفیق الهی صورت می گیرد ، زیرا در مرحله ی
نخست خداوند ما را موفّق به ایمان آوردن کرده است وشرایطی را فراهم آورده که ما با
راه ایمان آشنا شده و آن را بپذیریم ، خداوند برای ما ، برنامه ای مقرّر داشته و
تکالیفی قرار داده تا با انجام آن در مسیر بندگی قرار گیریم ، در مرحله ی بعد ،
شرایطی را فراهم نموده وبستری را مهیا نموده تا ما با وظایف عبادی خود آشنا شده و
در محیطی رشد کنیم که طریق عبادت کردن را بیاموزیم ، و ما را از نعمت سلامت جسم و جان
بهره مند نموده تا به راحتی بتوانیم خداوند را عبادت نماییم
- همه ی آنچه گفته شد به توفیق الهی است که بر اثر آن راه عبادت کردن با تمام
جزئیاتی که دارد را برای انسان تسهیل نموده تا انسان در مسیر عبادت وبندگی قرار
گیرد ، لذا ما در هنگام نماز می گوییم : «بحَول اللهِ و قُوّتِه اَقُومُ و اَقعُد
: با توان و قدرتی که خداوند به من داده است بلند می شوم و می نشینم و او را عبادت
می کنم »
شنبه, ۱۲ مرداد ۱۳۹۸، ۰۱:۰۳ ب.ظ
سپاسگزاری
- نمازگزار ضمن اینکه با انجام عبادت به تکلیفی که دارد عمل می نماید ، در عین
حال با نماز خود ، به شکر گزاری از نعمت های خداوند نیز می پردازد ، از این جهت ،
نماز ، هم عمل به وظیفه ی واجبی است که به عهده ی مؤمن است و هم شکر گزاری از نعمت
های فراوان الهی ، از این رو می توان
نتیجه گرفت ؛ با کنار گذاشتن نماز ، هم به تکلیف واجب عمل نشده است و هم حق شکر
گزاری از نعمت های الهی را بجا نیاورده است
- در این راستا نماز گزار با عمل به وظیفه ی خود هم از پاداش الهی بهره مند شده
و هم از آثاری که نماز در زندگی برای او خواهد داشت استفاده نموده است ، از این رو
می توان نتیجه گرفت با کنار گذاشتن نماز ، هم از پاداشی که در آخرت برای عبادت
کنندگان است ، محروم مانده است و هم از خیر و برکتی که نماز در زندگی انسان دارد ،
بی بهره شده است
جمعه, ۱۱ مرداد ۱۳۹۸، ۰۱:۴۹ ب.ظ
مکان عبادت
- بخشی از آرامش و توجّه در حال عبادت (به ویژه نماز) به عهده ی نماز گزار است
که شرایطی را فراهم نماید که بیشتر از آرامش معنوی برخوردار باشد ، وبخشی از آرامش
مذکور به عهده ی دیگران است به این معنا که دیگران با معرفتی که نسبت به عبادت و
جایگاه آن دارند ، شرایطِ آرامش را برای عبادت کننده فراهم نمایند ، به عنوان مثال
از رفت و آمدهای مزاحم و صداهای ناهنجار و آزار دهنده و گفتگو با صدای بلند به
گونه ای که تمرکز را از عبادت کننده می گیرد ، پرهیز نمایند .
- این موضوع چه در خانه و چه در مکان های عمومی که برای عبادت آماده شده ،
شایسته است مراعات گردد ، به ویژه در مساجد و زیارتگاه ها ، چه به صورت فردی و چه
به صورت عمومی؛ و به نظر می رسد ، آگاهی دادن به افراد جامعه و آموزش در این باره
به گسترش این موضوع کمک خواهد نمود .
- وشایسته است مکان های عبادت ، جایگاهی برای سکوت ، تفکّر ، راز ونیاز ، دعا و تلاوت
بوده و فرصتی را فراهم نماید که افراد ، فارغ از دغدغه های مادی و روز مره ، مکانی
آرامش بخش را در اختیار داشته ، و بتوانند به کسب معنویت بپردازند
پنجشنبه, ۱۰ مرداد ۱۳۹۸، ۰۷:۳۳ ب.ظ
مکان و آرامش
- بخشی از آرامش فکری و ذهنی و به تبع آن آرامش روانی انسان به مکان ومحیط زندگی
انسان مربوط می شود ، بنابراین اگر بتوانیم محیطی آرامش بخش در زندگی برای خود
فراهم نماییم تا حدودی خواهیم توانست به آرامش مورد نظر دست یابیم
- از آنجایی که عبادت (به ویژه نماز) نیازمند تمرکز و توجّه و نیز طمأنینه می
باشد ، تا از آثار معنوی آن بهره مند شویم ، شایسته است نمازگزار تا آنجایی که
برای او مقدور و ممکن است ، شرایط و فضایی آرامش بخش را برای عبادت فراهم نموده و
برگزیند
- اینکه گرما و سرمای محیط عبادت برای انسان رضایت بخش بوده ، رفتار هایِ مزاحم
و صدای های آزار دهنده ای در محیط نباشد ، بوهای نامطبوعی در فضا استشمام نشود ،
محلِّ ایستادن ونشستن نماز گزار مناسب بوده و نماز گزار در آنجا احساس راحتی نماید
، و نماز گزار در حالت هیجانات روحی شدید نباشد ، همه در بخشی از آرامش عبادت
تاثیر گذار خواهد بود
- بدیهی است که همواره شرایط اضطراری برای نماز گزار پیش می آید که مواردی که
ذکر گردید ، در آن رعایت نشده و امکان پذیر نبوده، ولی باید توجّه داشت این موارد
به عنوان استثناء مطرح می شود و نباید در همه موارد و در شرایط عادی این وضعیت
ادامه پیدا کند ،تا بتوانیم از عبادت خویش بهره ی بیشتری دریافت نماییم
