وقت شناسی

 

وقت شناسی

• بسیاری از عبادات هستند که انجام آنها در وقت و زمان خاصی انجام می پذیرد ، عباداتی چون حج ، روزه ی ماه مبارک رمضان و نمازهایِ روزانه ای که در پنج وقت انجام می شود ، از این رو رعایت اوقاتی که تعیین گردیده برای انجام عبادات لازم شمرده شده است ، و وقت شناسی و در نظر گرفتن زمان عبادت ، بخشی از وظایف کسانی به حساب می آید ، که می خواهند به تکلیف خود عمل کنند .
• به همین جهت است که به افراد مؤمن توصیه به شناختن اوقات و زمان های نماز گردیده و این مسئله معیاری برای شناختن پیروان اهل بیت (علیهم السلام) نیز معرفی شده است (1) امام علی علیه السلام می فرمایند : بر شماست که از زمان های نماز محافظت و مراقبت نمایید ، پس کسی که ( اوقات ) نماز را تباه نماید ، از من نمی باشد (2) ؛ به این معنا که اگر کسی رعایت وقت نماز را نکند و از این جهت ، وقت نمازگزاردن را از دست بدهد ، در حقیقت عبادت خود را تباه کرده است . بنا براین کسیکه می خواهد پیرو واقعی امام باشد لازم است عبادت خود را در وقت مقرّر و تعیین شده بجا آورد .
• در این راستا در قرآن کریم خداوند کسانی را که از نماز خویش غافل هستند مورد مذمت قرار داده و می فرماید : وای بر نمازگزارانی که از نماز خویش غافل هستند (3) این غفلت از چند جهت قابل تصّور است : یکی از بی توجهّی به اوقات نماز ، بطوریکه وقت آن بگذرد و نماز را بجا نیاورند ، یا اینکه آن را سبک شمرده و آن را به شکلی نادرست بجای آورند ، و یا اینکه معمولاً آن را تا آخر وقت به تاخیر بیندازند . (4)
• بنابراین وقت شناسی برای انجام به موقعِ عبادت از وظایف افراد مؤمن است ، این وقت شناسی در زمان های گذشته از روی نشانه های طبیعی بوده ولی امروزه و بر اساس فن آوری های نوین ، تشخیص وقت عبادت به آسانی صورت می پذیرد و افراد به راحتی می توانند از زمان عبادت آگاه شده و آن را در وقت مقرّر خود بجا آورند و حتی می توانند با تنظیم فن آوری های نوین ، به موقع از خواب برای انجام عبادت ، برخیزند.

----------------------

1-وسایل الشیعه ج 5 ص 82

2-(عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع أَنَّهُ قَالَ عَلَیْکُمْ بِالْمُحَافَظَةِ عَلَى أَوْقَاتِ الصَّلَاةِ فَلَیْسَ مِنِّی مَنْ ضَیَّعَ الصَّلَاةَ ) مستدرک‏ الوسائل   ج  3   ص 98

3-فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُون‏ (ماعون/4و5)

4-تفسیر من وحی القرآن، ج‏24، ص: 441

لحظات شیرین

لحظات شیرین

• هر فرد در زندگی ، لحظات تلخ و شیرینی را برای خود تجربه کرده است ، خیلی از این شیرینی ها برای اکثر مردم مطلوب و لذت بخش است ، و بسیاری از این تلخی ها برای غالب مردم ، نا مطلوب و درد آور است ، امّا در این میان موضوعاتی پیدا می شوند که برای گروهی شیرین و برای گروه دیگری ناخوشایند است ، این شیرینی و یا تلخی به تفاوت انسان ها با یکدیگر بر می گردد ، تفاوت هایی که ناشی از اختلاف عقاید ، علایق و یا عادت ها ، می باشد .
• به عنوان مثال اگر نوع خاصی از غذا را در نظر بگیریم ، عدّه ای از مردم ممکن است به این غذا علاقه داشته باشند و عدّه ی دیگری نسبت به آن بی علاقه باشند ، اگر ما برای کسانی که به آن غذا بی علاقه هستند ، از خواص و فوائد آن غذا و تأثیری که برای بدن دارد صحبت کنیم ، چه بسا آنان نیز به استفاده ی از آن غذا علاقه مند گردند ، و به عکس اگر برای کسانی که به غذایی علاقه دارند ، از بی خاصیت بودن آن و یا زیان هایی که آن غذا برای سلامت انسان دارد  سخن بگوییم ، چه بسا آنان نیز نسبت به استفاده ی از آن بی رغبت شوند .
• از اینجا می توان نتیجه گرفت ؛ نوع برداشت و یا پنداری که هر فرد از موضوعی دارد ، در ایجاد احساس خوب و یا احساس بدی که از آن موضوع دارد تأثیر گذار خواهد بود ، علاوه بر اینکه میزان آگاهی افراد و یا نا آگاهی آنان از موضوعی نیز در ایجاد علاقه و یا نبود علاقه نسبت به آن دخالت دارد ، شاید بسیاری از افراد تجربه کرده اند که زمانی به چیزی علاقه و تمایل داشته و پس از مدتی نسبت به آن بی علاقه شده و یا زمانی به چیزی رغبت و میل نداشته و در زمانی دیگر به آن میل و رغبت نشان داده اند .
• این مسئله تنها در مسائل مادی مصداق ندارد و در مسائل معنوی نیز وجود دارد ، از جمله در عبادتی چون نماز نیز می توان آن را مشاهده نمود  ،  زیرا همواره کسانی هستند که عبادت خود را با میل و علاقه انجام نمی دهند  ولی اگر همین افراد ، از طریق مطالعه و یا مشاوره با افراد آگاه ، به علت های بی میلی و بی رغبتی خود نسبت به عبادت آگاه گردند و درصدد بر طرف کردن آن برآیند ، ممکن است درآینده عبادتی توأم با معرفت ، رغبت و انگیزه را بجای آورند .

تلگرام= farhangenamaz110@

مقام یافتن

مقام یافتن

• برای بسیاری از افرادی که در زمینه ای به فعالیت و تلاش می پردازند ، پیشرفت درکار و دست یافتن به مقامی بالاتر یک هدف است ، برایِ چنین افرادی در جا زدن و توقّف در کار ، یک شکست محسوب می شود ،    آنان سعی می کنند فردایشان بهتر از دیروزشان باشد و از یکنواختی در زندگی پرهیز می کنند ، درست بر خلاف گروه دیگری از مردم که فقط به گذران زندگی می اندیشند و دنبال پیشرفت و یا به اوج رسیدن در کار و فعالیت خود نیستند .
• این موضوع در بسیاری از عرصه های زندگی مصداق دارد و تنها در یک جهت خاص خلاصه نمی شود ، مثلاً در فعالیت های اقتصادی گروهی از مردم فقط به داشتن یک در آمدی برای ادامه ی زندگی اکتفا نموده و از تلاش برای درآمد بالاتر دوری می کنند ولی گروه دیگری تنها به درآمدی برای گذران زندگی اکتفا نکرده به دنبال کسب ثروت برای اهداف دیگری هستند ، و یا در فعالیت های علمی ، دانشجویی فقط به گذراندن تعدادی از واحد های آموزشی و قبول شدن در امتحانات فکر می کند و دانشجوی دیگری تنها به گذراندن چند واحد علمی نمی اندیشد و به دنبال تحقیق و پژوهش و یافتن پاسخ های جدید برای مجهولات علمی می باشد .
• در مسائل تربیتی ، خانواده ای فقط به فکر بزرگ کردن فرزند و جدا شدن او از خانواده و شروع یک زندگی مستقل برای فرزند می باشد و خانواده ی دیگری به دنبال تربیت فرزندانی سالم و صالح و مفید برای خود و جامعه است ، یا در مسائل آموزشی ، آموزگاری تنها به فکر درس دادن به اندازه ای معین است ولی آموزگار دیگری به دنبال یاد دادن و آموزش روش فکر کردن به دانش آموزان خود است . همانگونه که در این مثال ها ملاحظه می شود در عرصه های مختلف زندگی ، پیشرفت و دست یابی به مراحل بالاتر از نظر کمی وکیفی قابل تصور است .       
• در مسائل معنوی و عبادی نیز موضوعی که از آن سخن گفته شد ، مصداق دارد ، مثلاً در باب نماز ، گروهی از افراد فقط به دنبال خواندن ، تمام کردن و به انتها رساندن آن هستند و برای آنها بهبود کیفیت وکمیتِ نماز اهمیتی ندارد ، ولی در عوض گروه دیگری به دنبال کامل شدن عبادت خود هستند ، آنان تلاش می کنند هر روز به معرفت جدیدی در عبادت خویش دست یافته و راه های کامل شدن در عبادت را دنبال و جستجو می کنند .

سودمندی

سودمندی

• معمولاً انسان کارهای خود را به امید رسیدن  به یک نتیجه و هدفی به انجام می رساند ، و علاوه ، غالب انسان ها این هدف و نتیجه را بگونه ای در نظر می گیرند که به سود آنان باشد نه به ضرر آنها ، وا گر احتمال دهند ، این پیش بینی به زیان آنان تمام می شود ، تلاش می کنند از آن پرهیز و دوری کنند ، مثلاً یک کشاورز به امید رسیدن به محصول و سودی که از آن حاصل می شود به کشت و زرع می پردازد و اگر احتمال قابل توجه ای بدهد که کشت او ، نتیجه ی مطلوبی در بر ندارد ، از آن خودداری می کند .
• این موضوع در عرصه های گوناگونی از زندگی انسان اعم از اقتصادی ، علمی ، فرهنگی و غیر از آن ، جریان دارد ، مثلاً یک دانشجو تلاش می کند در رشته ای ادامه تحصیل دهد که فکر می کند در آن به موفقیت دست می یابد و از ادامه تحصیل در رشته هایی که به سود او نمی باشد پرهیز می کند  ، یا فردی که قصد ازدواج دارد ، تلاش می کند با فردی وارد زندگی مشترک گردد که احساس می کند با او خوشبخت می گردد .
• از آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت ، در نظر گرفتن «سودمندی کار» موضوعی است که پیش از انجام هر عملی مورد توجّه قرار می گیرد  و در گام دوم ، احتمال رسیدن به این سود نیز نقش مهمی در دست یابی به هدف ایفا می نماید زیرا ممکن است کسی سودی را در نظر بگیرد ولی شرایط دست یافتن به آن برای او فراهم نباشد  ، واین موضوع در تمام اهداف مادی و معنوی جریان خواهد داشت .
• در مسائل معنوی نیز سودمندی ، عاملی انگیزه ساز در ایجاد رغبت و شوق به معنویات خواهد داشت ، مثلاً نماز که عبادتی بزرگ و با اهمیت برای افراد با ایمان است ، نقش مهمی در سعادتمندی انسان و عاقبت به خیری او  داشته و سود بزرگی برای کسانی است که به سعادت و خوشبختی خویش می اندیشند و از سوی دیگر راه دست یابی به این سود معنوی برای همگان فراهم و در اختیار آنان قرار داده شده  تا با توجّه به آن از این سود محروم نمانند .