آینده نگری

آینده نگری

• همانگونه که انسان ها در دنیا برای آینده ی خود پیش بینی نموده ، و از امروز برای فردای خود تلاش نموده و ذخیره ای را فراهم می نمایند تا آینده ی خوب و سودمندی داشته و از نتایج آن در آینده بهره مند گردند ، همچنان اقتضا می کند ، برای فردای خود ، در جهان دیگر نیز پیش بینی و آینده نگری لازم را داشته باشند .
• آینده نگری تنها ، در مسائل مادّی خلاصه نشده ، بلکه لازم است در این جهت به موضوعات معنوی نیز توجّه شود ، زیرا آنچه سعادت انسان را تأمین می کند ، بیشتر به مسائل معنوی ارتباط پیدا می کند ، و اگر توجّهی هم به موضوعات مادی وجود دارد ، لازم است در راستای اهداف معنوی در نظر گرفته شود ، مثلاً اگر کسی برای آینده بهتر خود در دنیا تلاش می کند ، زمانی با ارزش خواهد بود که با انگیزه های الهی و معنوی همراه باشد و در آن صورت است که از پاداش الهی نیز بهره مند خواهد شد .
• آینده نگری اگر فقط به دنیا و مسائل پیرامون آن خلاصه شود ، باعث محدود شدن دیدِ انسان به همین دنیا می گردد و در صورتیکه آینده نگری از این دنیا فراتر رود و شامل جهان دیگر نیز گردد ، به نگاه انسان وسعت بخشیده و از محصور شدن در زمین و طبیعت او را رها خواهد نمود ، و در اینصورت است که روح وافکار انسان را  رشد داده و به جهانی فراتر از این دنیا ، صعود پیدا خواهد کرد . و این مقدمه ی به کمال رسیدن انسان می باشد .
• از جمله ی چیز هایی که نشانه ی آینده نگری در انسان است ، توجّه و تأکید بر انجام عبادات به ویژه نماز است ، نماز همانگونه که در دنیا بر افکار ، باور ها و رفتار انسان تأثیر گذار است ، بر زندگی انسان در جهان دیگر نیز مؤثر خواهد بود ، زیرا نماز از جمله ی اعمال صالح ، و از بهترین و برترین اعمال انسان به شمار می آید ، و ضمن اینکه به سهم خود ، بر سعادت دنیای انسان اثر می گذارد ، سهم بیشتری بر سعادت انسان در جهان دیگر خواهد داشت .

باطن عمل

باطن عمل

• کار ها را می توان به کارهایی که در ظاهر خوب و پسندیده و کارهایی که در ظاهر بد و ناپسند است ، تقسیم نمود ، مثلاً کمک کردن به مستمندان در ظاهر عملی پسندیده و ستم کردن به ضعیفان و ناتوانان در ظاهر عملی بد و ناپسند است ، ولی معیار قضاوت در مورد اعمال تنها وابسته به ظاهر آنها نمی باشد ، بلکه لازم است به معیارهای باطنی عمل نیز توجه نمود ، زیرا ممکن است عملی در ظاهر خوب ولی در باطن بد و عملی در ظاهر بد ولی در باطن خوب باشد .
• از این رو ، نیت و انگیزه انجام یک کار نیز ، در ارزیابی یک عمل لازم است مورد عنایت قرار گیرد ، زیرا ممکن است یک عمل در ظاهر عبادت باشد ولی با انگیزه ی ریاکارانه ای انجام شود و ممکن است کاری در ظاهر بد جلوه نماید ولی در باطن خوب باشد ، مانند مجازات کردن فردی که جرم وگناهی مرتکب شده است که مستحق مجازات است ولی ما از جرم او باخبر نیستیم و به این عمل اعتراض می کنیم . بر این اساس ، با دیدن ظاهر یک عمل نمی توان در مورد آن قضاوت نمود .
• قرآن کریم می فرماید کسانیکه مسجدی را برای ایجاد فتنه و ضرر زدن به مسلمانان بنا نموده اند ، چون نیت و هدف بدی را از اینکار داشته اند ، این مسجد ، شایسته عبادت و نماز نمی باشد و پیامبر صلی الله علیه و آله را از نماز گزاردن در آن باز می دارد ، و به عکس ، مسجدی را که از روی تقوا و پرهیزکاری بنا شده مورد ستایش قرار داده و آن را شایسته انجام عبادت می داند (1) ، از این رو با اینکه هر دو گروه مسجدی را بنا نموده اند و در ظاهر ، ساختن مسجد عملی پسندیده است ولی نیت دو گروه از اینکار یکسان نمی باشد ، یکی نیت شرّی دارد و یکی نیتِ خیری .
• بنابراین در انجام عبادات هم باید به ظاهر عبادت توجّه نمود که آداب و شرایط آن به درستی به انجام رسیده باشد و هم به باطنِ عبادت که با نیت و انگیزه ی خالصانه و خداپسندانه ای انجام پذیرفته باشد ، از این رو نباید تنها بر اساس انجام عبادت ، در مورد عبادت به قضاوت پرداخت ، بلکه نیت و انگیزه ی عبادت نیز در ارزش یافتنِ معنوی آن مؤثر خواهد بود .

-------------------

1-توبه /107و 108

تلگرام= @farhangenamaz110

بهره ی نماز

 

بهره ی نماز

• هر کار و یا عملی را که انسان انجام می دهد ، می تواند نفع و سودی داشته باشد که به علت آن ، انسان به انجام آن کار اقدام می کند ، حال این نفع ، می تواند نفعی مادی باشد و یا نفعی معنوی ، از این رو سزاوار است با در نظر گرفتن سودمندی یک عمل ، به انجام آن مبادرت ورزید ، گرچه افراد در بهره بردن از یک عمل یکسان رفتار نمی کنند ، برخی از یک کار یا عمل ، بهره ی بیشتری نصیبشان می گردد و برخی بهره ی کمتری .
• مثلاً کشاورزی که با زحمت و تلاش بذری را در دل زمین می کارد و بر اثر مراقبت و رسیدگی در کار خویش ، بهره ی بیشتری نصیب او می گردد ، و کشاورزی که رسیدگی چندانی از زراعت خود نمی کند و در نتیجه محصول کمتری نصیب او می گردد ، یا دانشجویی که تلاش بیشتری در کسب علم و دانش از خود نشان می دهد و از نظر علمی رشد بیشتری می کند و دانشجویی که درس نمی خواند و در پایان کار ، با نتیجه ی خوبی روبرو نمی شود .
• این موضوع تنها در مسائل مادی اتفاق نمی افتد بلکه در مسائل معنوی نیز جریان دارد ، مثلاً کسی که برای موضوعی دعا می کند ، هدف او اجابت دعایش و رسیدن به حاجتش می باشد ، در حالیکه تنها دعا کردن و بیان درخواست ، در اجابت دعا کافی نیست ، بلکه هم دعا و هم اجابت آن نیاز به مقدمات و شرایطی دارد که تا آنها تحقق نیابد ، انسان به خواسته ی خود نخواهد رسید .
• نماز نیز از این قاعده ، استثناء نمی باشد ، و برای اینکه انسان از نماز خویش بهره ی بیشتری ببرد ، لازم است آداب و شرایطی را رعایت نماید تا از عبادت خویش بهره ی بیشتری نصیبش گردد ، یکی از این شرایط توجّه قلبی به نماز ، و دانستن این موضوع است که بداند در برابر چه کسی ایستاده است ، امام علی علیه السلام می فرماید : با حالت کسالت و خواب آلودگی به نماز نپرداز ، و در حال نماز به خود فکر نکن ، زیرا نماز گزار در برابر خداوند بزرگ ایستاده و نماز گزار به اندازه ای که توجّه قلبی دارد از نماز خود بهره می برد (1)

________________

1-(وَ فِی الْخِصَالِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع فِی حَدِیثِ الْأَرْبَعِمِائَةِ قَالَ لَا یَقُومَنَّ أَحَدُکُمْ فِی الصَّلَاةِ مُتَکَاسِلًا وَ لَا نَاعِساً وَ لَا یُفَکِّرَنَّ فِی نَفْسِهِ فَإِنَّهُ بَیْنَ یَدَیْ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِنَّمَا لِلْعَبْدِ مِنْ صَلَاتِهِ مَا أَقْبَلَ عَلَیْهِ مِنْهَا بِقَلْبِهِ ) وسائل‏ الشیعة ج : 5 ص : 477

 

 تلگرام= @farhangenamaz110

پیشرفت

پیشرفت

• خیلی از افراد در زندگی به دنبال پیشرفت و موفقیت هستند ، و تمام تلاش خود را بکار می گیرند که به پیشرفتی که می خواهند برسند و اگر به هدفی که در نظر دارند دست نیابند ، ممکن است بی انگیزه و یا افسرده شوند ، در این راستا ، شاهد تألیف کتاب هایی نیز در مورد موفقیت هستیم تا به خوانندگان ، آموزش دهند که چگونه به موفقیتِ مورد نظرِ خود دست یابند .
• به نظر می رسد ، اکثر مردم در دنیا برای موفقیت ، آن هم از نوع مادی آن ، اهمیت بیشتری قائل باشند ، تا موفقیت هایِ معنوی ! ، و شاید دلیل این ترجیح این باشد که مردم در دنیا با مسائل مادی مأنوس تر بوده و موضوعات مادی برای آنان قابل لمس تر و محسوس تر می باشد ، لذا توجّه ای را که انتظار می رود به اهداف معنوی داشته باشند ، دنبال نمی کنند .
• پیشرفت های معنوی را می توان در حیطه ی مسائل اخلاقی در نظر گرفت ، به این معنا که انسان تلاش نماید نقاطِ ضعفِ خود را شناسایی و در صدد بر طرف کردن آن باشد ، و از سوی دیگر نقاط قوت خود را پیدا نموده ، به تقویت آنها همت گمارد ، و یا پیشرفت معنوی را در حوزه ی موضوعات اعتقادی مورد توجّه قرار داد به این معنا که تلاش نماید ، باور و ایمان خود را به خداوند و دستورات او بیفزاید .
• یکی از جنبه های پیشرفت معنوی در موردِ عبادت خداوند است ، به این معنا که انسان تلاش کند ، روز به روز ، از نظر کمّی و کیفی ، عبادتِ خود را به شیوه ی بهتری به انجام رساند ، نه اینکه با بی توجّه ای ، هر روز از نظر عبادتِ دچار پسرفت وعقب گرد شود ،  مثلاً اگر در گذشته نماز را بجا می آورد ، الان آن را کنار گذاشته ، و یا اگر در گذشته ، نماز را با توجّه بجا می آورد ، امروز آن را با کسالت و سستی بجا می آورد و یا اینکه قبلاً نماز را در ابتدای وقت می خواند ولی اکنون آن را به آخر وقت موکول می نماید .

تلگرام= @farhangenamaz110

کفّاره گناهان

کفّاره گناهان

• انسان برای شستشوی آلودگی ها از جسم خود از آب استفاده می کند ، ولی تنها جسم انسان آلوده نمی شود ، بلکه روح او نیز دچار آلودگی می گردد ، گناهان از جمله عواملی است که روح انسان را ناپاک می گرداند ، برای شستشوی روح ، توبه را قرار داده اند که انسان بر اثر آن از گناهان خود بازگشت نموده و با اعمال شایسته به جبران آنها می پردازد .
• در این میان ، عبادتِ خداوند ، نقش باز دارنده از گناهان را خواهد داشت ، زیرا کسی که با گناه ، روح خود را آلوده می سازد ، در حقیقت با اینکار از بندگی خداوند خارج شده و در راه شیطان گام برداشته ، و چنین شخصی هنگامیکه به عبادت خداوند می پردازد به اطاعت و بندگی خداوند بازگشت نموده ، لذا با هر عبادتی که از سوی او صورت می پذیرد ، بازگشت به راه خداوند از ناحیه ی او تکرار شده است .
• در میان عبادات ، نماز از اهمیت خاصی بر خوردار است ، زیرا نماز با رکوع و سجودی که دارد ، انسان را به خضوع و خشوع در برابر آفریننده ی خویش وا داشته ، و این به خاک افتادن ، حالت خاکساری را در وجود او به تکرار وا می دارد ، و به مرور زمان روح تواضع و تسلیم در وجود انسان نهادینه می گردد ، و هنگامیکه روح تسلیم در برابر خداوند در انسان تقویت گردید ، از بدیها بیشتر فاصله خواهد گرفت .
• و اگر نماز را کفّاره ی گناهان انسان دانسته اند (1) به همین جهت است که بندگی خداوند می تواند بر بندگی هوی و هوس و پیروی از شیطان غلبه نموده و آنها را بپوشاند و اثر گناهانی را که در روح انسان ایجاد شده ، از بین ببرد .

----------------------

1- مستدرک‏ الوسائل ج : 3 ص : 15