شتاب زدگی

شتاب زدگی

• غالباً کاری که از روی شتاب زدگی انجام می شود ، از دقّت لازم بر خوردار نبوده و احتمال اینکه نتیجه ای مطلوب را به دنبال نداشته باشد وجود دارد ، گر چه در برخی موارد انسان مجبور می شود کاری را با شتاب انجام دهد .!
• عجول بودن یک ویژگی  است که در بسیاری از رفتار های انسان مصداق دارد ، مواردی چون ؛ غذا خوردن ، سخن گفتن ، راه رفتن ، قضاوت کردن ، کار انجام دادن و ...  ، شتاب زدگی در این امور پیامد های جسمی ، روانی ، فردی و اجتماعی  را به دنبال خواهد داشت که حاکی از آن است که عجله کردن ، رفتاری است که باید مورد اصلاح قرار گیرد
• عجله کردن اگر به صورت یک عادتِ رفتاری برای فردی در آمده باشد ممکن است در رابطه ی انسان با خداوند هم تحقّق پیدا کند ، از این رو در عبادتی همچون نماز ، فردی که با عجله نماز می خواند ، هم ممکن است در انجام افعالِ نماز کوتاهی کند و آنطور که بایسته و شایسته است آنها را بجا نیاورد و هم در حضور قلب و توجّه به محتوای نماز ، تاثیر منفی بر جای گذارد
• از سویِ دیگر نماز را با آرامش و تأمّل ،  بجای آوردن ، ما را به حقیقت نماز و بهره برداریِ مطلوب از عبادت نزدیک خواهد کرد ، و توجّه به این معنا ، ما را بر این می دارد که از شتاب زدگی در انجام ِعبادت پرهیز نماییم

درک حضور

درک حضور

• در هنگام نماز انسان با خداوند ارتباط برقرار می کند ، ولی این ارتباط با دل و قلب نمازگزار است نه با گوش و چشم ، زیرا خداوند با چشم سر قابل رؤیت نمی باشد و ما با فکر و دل خودمان با خداوند ارتباط می گیریم
• با فکر خود به سخنانی که در هنگام عبادت بر زبان جاری می کنیم اندیشه نموده و با دل خودمان حضور و آگاهی او را از خود ، درک می کنیم
• وقتی نمازگزار توجّه نمود که در برابر چه کسی ایستاده و با چه کسی سخن می گوید ، و در مقابل چه عظمتی قرار گرفته ، خواه ناخواه دل او خاشع شده و ادب حضور را رعایت می کند ، دیگر نمی تواند به هر گونه با خداوند سخن گفته و به هر صورتی ایستاده باشد
• زمانیکه ما در مقابل انسانی که صاحب مقامی است می ایستیم ، ادب را در ایستادن ، لباس پوشیدن ، نگاه کردن ، گوش دادن و سخن گفتن رعایت می کنیم ، امّا بر اثر جهل به بزرگی و عظمت الهی  ، ممکن است آنطور که شایسته است خداوند را ستایش و پرستش ننماییم
• گر چه درک حضور خداوند به حال عبادت اختصاص ندارد ، و برخی از بندگانِ عارف خداوند ، در هر حالی ، حضور خداوند را در کنار خود احساس می کنند ولی این درک حضور ، به هنگام عبادت ، جایگاه ویژه ای دارد ،که امید است توفیق ِآن را خداوند نصیب همه ی بندگان عاشق وعارف خود بگرداند

کم گذاشتن

 

کم گذاشتن

• برخی از افراد در کارها و رفتارهای روزمره و روابط اجتماعی خود هیچ کم نمی گذارند ، هم وقت کافی به آنها اختصاص داده  ، هم در انجام آن علاقه نشان می دهند ، هم تمام توجه خود را به آن معطوف کرده و در ضمن آن ، به هیچ چیز دیگر توجه ندارند
• ولی هنگامیکه وقت عبادت می شود ، با میلی و کراهت به عبادت پرداخته و با سرعت آن را به پایان می رسانند ، در ضمن آن ، به چیز های دیگر توجه دارند و منتظر فرصت برای به پایان رساندن آن هستند !
• آداب وشرایط آن را رعایت نکرده و عبادتی دست و پا شکسته را به انجام رسانده و در ضمن بجا آوردن آن به هر چیز دیگری فکر می کنند  و به اینکه در مقابل چه کسی ایستاده و با چه کسی سخن می گویند ، اندیشه نمی کنند
• به نظر می رسد همه ی اینها نخست ، از کم معرفتی نسبت به خداوند و در مرحله ی بعد از عادات غلطی که به آن خو گرفته اند ناشی شده است

طهارت و اطاعت

طهارت و اطاعت

• نماز گزار پیش از نماز ، با آب وضو می سازد ، و جسم و جان خود را شستشو می دهد ، و آماده ی سخن گفتن با خداوند می شود
• آب که مظهر پاکی است و از آسمان که جایگاه قدسیان است به زمین می آید و انسان در هنگام وضو، ابتدا با آب خود را شستشو می دهد ، امّا نه هر شستشویی ، بلکه شستن به روشی که خداوند آن را بیان داشته است ، از این رو این شستن در باطنش "اطاعت" از دستور الهی نیز نهفته است ، پس با وضو گرفتن ، اطاعت هم صورت می پذیرد
• از سوی دیگر این شستن ، باید برای خدا هم باشد نه برای غیر خدا  ؛ پس وضوگیرنده از وضوی خود جز خداوند را قصد نمی کند ، به همین جهت در وضو "اخلاص" هم راه پیدا می کند
• مجموع اینها موجب می شود در وضو "نورانیتی" هم ایجاد گردد ، لذا این وضو هم خودش " نور" خواهد شد و هم به مؤمن نور می بخشد

خواسته ها

خواسته ها

• انسان ها در طول زندگی خواسته ها و تمایلاتی دارند که بطور طبیعی در تلاش برای برآوردن آن هستند و اگر خواست آنها بر آورده نشود ، حداقل احساس ناراحتی و نارضایتی خواهند داشت
• امّا همه ی آنچه انسان در زندگی خود می خواهد و به دنبال رسیدن به آنها است ، معقول ، منطقی و قابل پذیرش نیست ، حتی در برخی از موارد نیز ، انسان ، اعتراف می کند که آنچه را من می خواهم ، خواسته ی درستی نمی باشد ، ولی چون دلم می خواهد ، با خواسته ی دل مخالفت نمی کنم .!
• از طرفی ، تجربه بشری ثابت کرده ؛ بسیاری از مشکلات و ناهنجاری های فردی و اجتماعی  که برای انسان ها رخ می دهد ، مرهون همین پیروی از خود خواهی ها و خواسته های درونی است که خارج از معیار عقل و قانون می باشد
• خداوند برای هدایت و راهنمایی بشر، معیار "خدا خواهی" را بجای "خود خواهی" و "دل خواهی" قرار داده و همواره به انسان ها گوشزد می کند که خواسته ی دل خود را با خواسته ی الهی محک زنند
• از سوی دیگر می دانیم ، خواست خداوند جز "خیر و صلاح" برای بندگان نیست ، هر چند بندگان در زمانی که چیزی را می خواهند ممکن است به این امر توجه نکنند ؛ ولی در آینده حقیقت حال برای آنان آشکار می شود
• نماز که مسیر بندگی خداوند است با تکراری که در شبانه روز دارد ، در عمل به ما می آموزد که مسیر پیروی از دستورات الهی را دنبال نموده و همواره به یاد خداوند باشیم و این به یاد خدا بودن ، زنگ هشداریِ را برای انسان به صدا در می آورد که خواسته های خود را با خواست خداوند ، همسو نماید

بی میلی

بی میلی 

• انسان مؤمن بر اساس احساس تکلیف و وظیفه ای که دارد ، به عبادت خداوند پرداخته و نماز را به پا می دارد ، امّا در عین حال ، برخی این تکلیف الهی را از روی میل و رغبت و گروهی از روی بی میلی انجام می دهند
• با توجّه به این موضوع آیا می توان گفت :

1. میزانِ معرفتی که انسان به خداوند دارد در ایجاد میل یا بی میلی ، نقش دارد ؟ به این معنا کههرچه معرفتِ نمازگزار نسبت به خداوند بیشتر باشد و از لطف و توجه الهی به بندگان آگاهتر باشد ، میل او نسبت به عبادت بیشتر است
2. آیا شرایط و محیطی که انسان در آن تربیت شده ، و برداشتی که از دوران نوجوانی نسبت به عبادت داشته ، در تمایل و رغبت او نسبت به نماز یا عدم رغبت او تاثیر داشته است ؟ به این معنا که اگر خانواده او را با محبّت و مدارا و تشویق نسبت به نماز علاقه مند کرده باشند ، اکنون که بزرگ شده با خاطره ی خوب و میل و رغبت به عبادت خداوند می پردازد و اگر خانواده با شدّت عمل و با حالت اجبار و یا نوعی تنبیه او را به عبادت وا می داشته اند ، اکنون نیز گر چه به نماز می ایستد ولی با بی میلی ، عبادت می کند .!
3. آیا رفتار برخی از افرادِ نماز گزار در جامعه ، می  تواند در ایجاد میل و رغبت انسان یا بی میلی نسبت به عبادت تاثیر گذار باشد ؟ به این معنا که اگر افرادی رفتار خوب و پسندیده ای داشته باشند ، در ایجاد میل و علاقه نسبت به عبادت تاثیر مثبت داشته باشد و اگر افرادی در جامعه رفتار نا پسندی داشته باشند انسان را نسبت به عبادت بی میل و بی رغبت نماید .!

در مجموع می توان گفت :

• تمام افراد در شرایط یکسانی نمی باشند و از سوی دیگر ، نمی توان منکرِ تأثیر عوامل مختلف در ایجاد علاقه و میل و یا ایجاد بی میلی و بی رغبتی شد
• از سوی دیگر ما وظیفه داریم به راه های افزایش میل و علاقه مندی خود به عبادت بیندیشیم و آنها را در مورد خود بکار بندیم ؛ به عنوان نمونه :

1. معرفت خود را نسبت به خداوند افزایش دهیم
2. توجّه داشته باشیم اگر شرایط تربیتی مطلوبی برای ما وجود نداشته این دلیل بر آن نمی شود که در طول عمر با بی رغبتی به عبادت خداوند بپردازیم ، بلکه با افزایش معرفت و تغییر شرایط ، می توانیم رغبت خود را به عبادت بیفزاییم 
3. اگر رفتار برخی از افراد ، در جامعه ناپسند باشد باید بدانیم آنان الگوی ما نیستند ، بلکه ما باید افرادی را که رفتار مطلوب و قابل قبولی دارند ، الگوی خود قرار دهیم

عادت ها

عادت ها

• انسان ها از دوران کودکی ، عادت هایی پیدا می کنند که غالباً تا آخر عمر همراه آنان باقی می ماند و به ندرت تغییر می کند
• عادت ها به ما کمک می کنند تا کارهایی را که به آن عادت کرده ایم به سهولت انجام دهیم
• خانواده از همان دوران کودکی در شکل گرفتن عادت های خوب در فرزندان خویش تاثیر گذار می باشند ، به عنوان مثال :

1. عادت دادن فرزندان به اخلاق و رفتار نیک
2. عادت دادن فرزندان به خوب سخن گفتن
3. عادت دادن فرزندان به رعایت حقوق دیگران
4. عادت دادن فرزندان به استفاده از لباس و پوشش مناسب
5. عادت دادن فرزندان به نماز خواندن و رعایت اوقات نماز

• البته باید توجه داشت به وجود آوردن چنین عادت هایی در فرزندان ، شایسته است همراه با عطوفت و مهربانی و به دور از اجبار و تحمیل باشد ، در غیر اینصورت ممکن است ، نتیجه ی دلخواه را به دنبال نداشته باشد  

آرامش معنوی

آرامش معنوی

• امروزه به دلایل مختلف ، مردم دنیا با انواع ترس ها ، کمبود ها ، محدودیت ها ، نا امیدی ها ، استرس ها و اضطراب ها ، روبرو هستند و این امر به خودی خود ، باعث افزایش نگرانی ها برای انسان شده و روح و روان آنان را آزار می دهد
• عبادت و راز و نیاز با خداوند ، فرصتی را در اختیار انسان قرار می دهد که بخشی از زمان خود را به ارتباط با خداوند اختصاص داده و لحظاتی از فضای کدورتهای مادی فاصله گرفته و به فضای معنوی قدم بگذارد
• و نماز این امکان را برای نمازگزار فراهم می کند که خود را به منبع قدرت ، رحمت و امید متصل نموده و آرامشی معنوی را تجربه نماید

درانتظار

درانتظار

• معمولاً در حالت انتظار، انسان نگاهی به آینده دارد ، وبرای رسیدنِ آن لحظه شماری می کند
• انتظار اگر به درازا بکشد می تواند اثر کاهنده ای بر ذهن و روان انسان داشته و بر جنبه های انگیزشیِ رفتار ، تاثیر منفی بر جای بگذارد
• ولی گاه انتظار ، اگر همراه با تلاش و کوشش برای رسیدن به هدف باشد اثر مثبتی از خود بر جای خواهد گذاشت
• دانشجویی که سالیان متمادی برای رسیدن به هدف خویش تلاش می کند ، در انتظار این است که از تحصیل فارغ شده و خدمتی را به جامعه ارائه نماید ، انتظار او ، نه تنها اثر کاهنده ای برای او ندارد بلکه روز به روز بر دانش و مهارت او می افزاید
• یکی از مواردی که انتظار ، ارزش افزوده ای را برای انسان فراهم می نماید ، در انتظار عبادت بودن است ، به عنوان مثال ؛ کسیکه در انتظار فرا رسیدن وقت نماز است ، تا به موقع و اول وقت نماز خود را بجای آورد ، نه تنها چیزی را از دست  نمی دهد بلکه این انتظار ، خود شوق دیدار و انس با محبوب را در دل او تقویت نموده و جایگاه او را نزد خداوند بالا می برد

بانگ نماز

بانگ نماز

• نماز به عنوان یک عبادت ، دارای زمان و وقت خاصّی است که برای آگاه کردن مسلمانان از فرا رسیدن وقت نماز ، اذان می گویند و"اذان" بانگ نماز است
• از طرفی نماز خود نیز بانگی دارد ، بانگی که نماز برای نمازگزار می زند آن است که ؛ او را از انجام بدی ها وزشتی ها باز می دارد
• در نتیجه ، هم ما برای نماز بانگ می زنیم (اذان می گوییم) و هم نماز، برای ما بانگ می زند (از بدی ها دور شو) !